2 sierpnia na terenie dawnego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau odbyły się obchody Dnia Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti. W uroczystości uczestniczyli ocaleni z zagłady Romowie i Żydzi, amerykański polityk, działacz na rzecz praw obywatelskich Jesse Jackson, przedstawiciele społeczności romskiej z wielu krajów, politycy i dyplomaci. Hołd pomordowanym Romom oddała również delegacja Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej z dyrektor Dorotą Mleczko na czele.
2 sierpnia to dzień upamiętniający tragiczne wydarzenie, które miało miejsce z 2 na 3 sierpnia 1944 r., tzn. likwidację w KL Auschwitz II tzw. Zigeunerlager – cygańskiego obozu rodzinnego.Szacuje się, że w Auschwitz więzionych było około 23 tys. Romów, z których 21 tys.- zamordowano.
Podczas uroczystości głos zabrały m.in. więźniarki Auschwitz Else Baker i Eva Fahidi-Pusztai.W liście do uczestników obchodów Europejskiego Dnia Pamięci o Holokauście Romów, premier Mateusz Morawiecki napisał, że „eksterminacja Romów w czasie II wojny światowej musi znaleźć należne miejsce w świadomości naszego i kolejnych pokoleń” oraz że „75 lat temu doszło do najtragiczniejszego aktu w zaplanowanym procesie ludobójstwa Romów i Sinti. Dzisiaj w byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau oddajemy cześć ofiarom i deklarujemy, że pamięć o nich nie przeminie”.
Pod monumentem upamiętniającym zgładzonych Romów, na obelisku, na którym widnieje inskrypcja: „W hołdzie Romom, więźniom obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. W tym miejscu w latach 1940-1945 więziono, torturowano i zamordowano tysiące Romów, ofiar niemieckiego faszyzmu” – delegacje oddały hołd i złożyły kwiaty.
Dodajmy, że Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów obchodzimy od 2 sierpnia 1997 roku, natomiast 29 lipca 2011 roku Sejm RP uchwalił 2 sierpnia Dniem Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti.
