8 maja w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Spotkanie z historią”. Wydarzenie poświęcone było 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino. Wśród uczestników bitwy znaleźli się również mieszkańcy ziemi oświęcimskiej. Wykłady prelegentów i wspomnienia świadków historii o swoich przodkach – uczestnikach bitwy, pozwoliły zapoznać się zebranym z sylwetkami kilku uczestników jednej z najgłośniejszych bitew II wojny światowej i pogłębiły wiedzę o genezie i przebiegu samej bitwy.
Wykład wprowadzający pt. „Bitwa o Monte Cassino. Szlak bojowy Armii gen. Władysława Andersa – z ziemi sowieckiej do włoskiej” wygłosił dr. hab. Andrzej Synowiec (UJ). Przedstawił w nim genezę powstania 2. Korpusu Polskiego, przyczyny ewakuacji do Iranu, szlak bojowy, aż do powojennych losów Armii gen. Andersa. Szczególną uwagę poświęcił postaci generała, jak i przebiegowi bitwy pod Monte Cassino.
Drugim prelegentem był Pan Andrzej Kacorzyk, prezes Towarzystwa Miłośników Osieka, który wystąpił z wykładem pt. „Spod Grunwaldu pod Monte Cassino”. Nazwa wykładu nawiązuje do kapliczki poświęconej upamiętnieniu bitwy pod Grunwaldem, na tak zwanym „kopiecku” – charakterystycznym miejscu na mapie Osieka. W bitwie pod Monte Cassino uczestniczyło ośmiu mieszkańców wsi. Byli to: Antoni Frej, Andrzej Jarzyna, Ludwik Jakiełek, Stanisław Jurczyk, Franciszek Kacorzyk, Jan Kwaśniak, Wawrzyniec Mleczek, Stefan Rusin. Wszyscy powrócili po wojnie do Osieka za wyjątkiem Jana Kwaśniaka, który poległ pod Monte Cassino. Na sali konferencyjnej był obecny syn poległego, również Jan Kwaśniak. Wykład poświęcony był przybliżeniu postaci osieckich bohaterów.
Ważnym i wzruszającym punktem wydarzenia były relacje świadków historii. Głos zabrali członkowie rodzin bohaterów spod Monte Cassino. O swoim dziadku Stanisławie Wronie opowiedziała jego wnuczka – Pani Danuta Rydzoń. O Edwardzie Chucherze opowiedział jego wnuk – Pan Adrian Chucher.
Całość wydarzenia została uświetniona występem uczniów i nauczycieli Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. K. Szymanowskiego w Oświęcimiu. Goście muzeum mogli usłyszeć kompozycję Fryderyka Chopina „Wariacje na temat Rossiniego” na flet i fortepian w wykonaniu Aleksandry Jarosz i Piotra Gębisia, polonez „Pożegnanie ojczyzny” w wykonaniu trio akordeonowego w składzie: Anna Paleń, Amelia Nikliborc, Michał Młot. Na koniec zabrzmiały słowa pieśni „Czerwone maki na Monte Cassino” w wykonaniu Tatiany Ignaczak i akompaniującego na fortepianie Piotra Gębisia.
Spotkaniu towarzyszyło otwarcie wystawy czasowej ze zbiorów Izby Pamięci Szkoły podstawowej nr 2 im. Bohaterów Monte Cassino w Kętach. Szkoła powstała w 1973 roku i jako pierwsza w Polsce nosiła to zaszczytne imię. Przy szkole z inicjatywy Alojzego Czarkowskiego – żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, powstała Izba Pamięci prowadzona obecnie przez Panią Bożeną Talagę. Izba zgromadziła bogatą, unikatową kolekcję przedmiotów związanych z bitwą o Monte Cassino. Ofiarodawcami Izby byli między innymi: porucznik Edward Chucher, kapitan Stanisław Jura, porucznik Edmund Wilkosz, plutonowy Józef Jankowski i inni. Część zbiorów Izby dzięki uprzejmości dyrektor szkoły – Pani Marii Koperskiej została wypożyczona naszemu muzeum na rzecz wystawy czasowej.
Na wystawie można zobaczyć między innymi: dokumenty, odznaczenia uczestników bitwy, mundur oficera 2. Korpusu Polskiego, czy też skrzynię po amunicji. Wyjątkową wartość stanowią pamiątki po Edmundzie Wilkoszu – połowa nieśmiertelnika poległego pod Monte Cassino oświęcimskiego harcmistrza, jak również odręcznie napisany przez Wilkosza życiorys datowany na sierpień 1942 roku. Dokument ten nie tylko posiada wartość emocjonalną, ale wnosi też zupełnie nowe spojrzenie na przebieg służby wojskowej Wilkosza, przecząc informacjom dostępnym w Internecie jakoby już przed wojną ukończył szkołę podchorążych rezerwy i posiadał stopień oficerski.
Wystawę czasową można oglądać bezpłatnie w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej do 16 maja. Spotkanie było transmitowane na żywo. Transmisję można obejrzeć tutaj:
