Po 5 latach od podpisania listu Intencyjnego przez przedstawicieli powiatu oświęcimskiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 25 kwietnia uroczyście otwarto wystawę stałą w Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Ekspozycja poświęcona jest mieszkańcom ziemi oświęcimskiej, którzy z narażeniem życia nieśli pomoc więźniom obozu Auschwitz-Birkenau. Podczas oficjalnego otwarcia dyrektor Dorota Mleczko otrzymała z rąk Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotra Glińskiego odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Uroczysta inauguracja wydarzenia rozpoczęła się od części muzycznej, w której wystąpił duet: Kaja Kosowska (fortepian) i Krzysztof Woźniczko (altówka). Główny motyw muzyczny pochodził z filmu „Listy Schindlera”.
Jak zaznaczała podczas oficjalnego przemówienia dyrektor Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, głównym zadaniem Muzeum obok prac modernizacyjnych obiektu, tworzenia wystawy stałej, aranżacji ścieżki edukacyjnej dla najmłodszych – było pozyskiwanie eksponatów muzealnych, a przede wszystkim relacji świadków historii mieszkańców ziemi oświęcimskiej. Do tej pory udało się udokumentować blisko 2 tys. nazwisk osób, które niosły pomoc więźniom podczas II wojny światowej, ryzykując życie własne oraz bliskich. Muzeum będzie otwarte od 1 maja, a wystawa stała ogólnie dostępna dla mieszkańców od 2 maja. – Naszym marzeniem jest, żebyście czuli się tutaj jak u siebie. Zawsze przyjmiemy Was z radością – zwracała się do gości, Dorota Mleczko, dyrektor MPMZO.
Podczas otwarcia wystawy wicepremier i szef resortu kultury Piotr Gliński podkreślił, że MPMZO to „instytucja o charakterze tożsamościowo-wspólnotowym. Ona się odnosi przede wszystkim do pamięci o wspólnocie i o kształtowaniu się tożsamości tej wspólnoty. A jak ważna, podstawowa dla trwania naszej cywilizacji, jest właśnie wartość, jaką jest tożsamość wspólnotowa – my wiemy o tym od lat, ale od 2 miesięcy wiemy szczególnie dużo na ten temat (…)”. Jak dodał wicepremier – To jest kolejna instytucja pamięci, którą oddajemy społeczeństwu i która zaprzecza białym plamom, odzyskuje pamięć. Przez wszystkie lata wiele tych instytucji, które były i są Polsce potrzebne, właśnie dlatego, że budują naszą tożsamość i siłę naszej wspólnoty, nie były tworzone i nie były budowane. Cieszmy się. Dla mnie jest to powód do satysfakcji, że one w tej chwili powstają. To jest kolejna instytucja, która odzyskuje pamięć. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego podkreślał także „nowoczesny profesjonalizm” instytucji pamięci w Polsce. – One są tworzone przez środowisko profesjonalistów, muzealników polskich (…) To są instytucje nastawione na edukowanie kolejnych pokoleń, włączanie wszystkich grup wiekowych (…) Rozmawialiśmy z Panią Dyrektor o kolejnych projektach (…)
Piotr Ćwik, Zastępca Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej odczytał list okolicznościowy Prezydenta RP Andrzeja Dudy. – (…) Godne uhonorowanie bohaterów godnie służących ojczyźnie, narodowi i bliźnim jest naszą powinnością oraz inspiracją do pracy dla dobra Rzeczpospolitej – napisał Prezydent RP Andrzej Duda.
Pani europoseł Beata Szydło, która od początku jest zaangażowana w powstanie Muzeum podkreślała, że otwarcie i powstanie placówki kultury „nie jest podsumowaniem pewnej historii”. – Ono jest początkiem historii. Dziś zaczyna się wielka misja tego miejsca (…) Powinniśmy mówić głośno o tym jak było. Pokazywać miejsca mówić o faktach, pamiętać o ludziach, którzy poświęcali swoje życie, cierpieli, którzy włożyli cząstkę swojego serca, żeby ratować tych, którzy byli za drutami – mówiła podczas uroczystości poseł do Parlamentu Europejskiego, Beata Szydło.
Starosta Oświęcimski Andrzej Skrzypiński zaznaczał, że miał już okazję zwiedzić Muzeum i obejrzeć wystawę stałą, która powstała dzięki darczyńcom i świadkom historii, którzy podzielili się wspomnieniami oraz pamiątkami. Podkreślał zaangażowanie europoseł Beaty Szydło, MKiDN oraz Powiatu – To Muzeum powstało dzięki zaangażowaniu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jak i osobistym zaangażowaniu pani premier Beaty Szydło. Z tego miejsca pragnę podziękować pani premier i panu premierowi za to, że dzięki waszemu zaangażowaniu, jak i naszej pomocy udało się dotrwać do dzisiejszego pięknego dnia i otworzyć tę wspaniałą placówkę – mówił Andrzej Skrzypiński.
Podczas uroczystości nie zabrakło głosu świadków historii, którzy otrzymali od muzealników pamiątkowe róże. W trakcie uroczystości była okazja wysłuchania opowieści, 99-letniej dziś Józefy Handzlik. Podczas II wojny światowej jako kilkunastoletnia dziewczyna pomagała swojej rówieśniczce, która została uwięziona przez Niemców w Auschwitz. Pani Józefa przekazywała jej głównie lekarstwa. Dziewczyna przetrwała obóz i udało im się spotkać po latach. Jak podkreślała w trakcie emocjonalnego przemówienia, świadkowie długo czekali na tę wystawę. – Cieszę się, że muzeum powstało, że można powiedzieć, jak wyglądała sytuacja. (…) Przeszliśmy bardzo dużo w tamtym czasie w Brzezince. Wysiedlono nas. Ciągle widzę moją mamusię, która dostała zawału. (…) Trudno o tym mówić. Łzy wciąż napływają.
Idea i koncepcja wystawy stałej została zaprezentowana gościom wydarzenia przez dr Dorotę Gorzelany – Nowak, autorkę scenariusza wystawy.
Podczas inauguracji oficjalnej uroczystości, obecni byli m.in. przedstawiciele rządu, województwa, parlamentarzyści, samorządowcy, radni powiatu oświęcimskiego, dyrektorzy placówek oświatowych, muzealnych, przedstawiciele duchowieństwa. Szczególnie ważną grupę stanowili świadkowie historii. Bo to dzięki nim i przekazywanym świadectwom historii przyszłe pokolenia poznają historię tych, którzy pomagali więźniom obozu Auschwitz.
Część oficjalną uroczystości zakończyło zwiedzanie wystawy stałej, zlokalizowanej na 3-ech poziomach budynku. Goście mieli okazję również przejść zewnętrzną ścieżką edukacyjną oraz zapoznać się z wystawami czasowymi: „Twarze pomocy” oraz „Historia powstania MPMZO” prezentowanymi wokół obiektu. Muzeum zaprasza wszystkich zwiedzających od maja. Przez pierwsze dwa miesiące wstęp jest bezpłatny. Wymagana jest wcześniejsza rezerwacja wejść poprzez stronę https://bilety.muzeumpamieci.pl lub kontakt telefoniczny tel. 33 447 40 84. Z kolei 14 maja odbędzie się Noc Muzeów, podczas której oprócz wieczornego zwiedzania ekspozycji przewidziano także mapping, czyli pokaz świetlny na elewacji budynku muzeum. Na to wydarzenie zapraszamy od godz. 18.00, pierwszy pokaz o godz. 21.00.
Fot. Dominik Smolarek
