25 stycznia 1943 roku na terenie KL Auschwitz, przy ścianie straceń, Niemcy rozstrzelali 22 osoby – żołnierzy Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej Inspektoratu Bielsko. Obejmował on tereny od Żywiecczyzny, poprzez Bielsko po ziemię oświęcimską.

W tej grupie znalazło się sześć osób walczących w ramach obwodu oświęcimskiego: Alojzy Banaś, Jan Barcik, Jadwiga Dylik, Jan Jakuczek, Bronisława Kubisty i Maksymilian Niezgoda. Zostali oni aresztowani na przełomie września i października 1942 roku i osadzeni w więzieniu w Mysłowicach. Siódmą aresztowaną, śmiertelną ofiarą był Marian Feliks, który zmarł na tyfus 6 stycznia 1943 roku.
Kilkoro oświęcimskich bojowników uniknęło aresztowania. Antoni Szlachcic ps. „Laura” pozostał na wolności dzięki zachowaniu zimnej krwi. Stanisława Krępę (ps. „Trojacki”, oficera rezerwy kawalerii) oraz Alfredę i Ernestynę Dylik (siostry Jadwigi) w ostatniej chwili udało się ostrzec przed grożącym niebezpieczeństwem. Aresztowania i śmierć tych osób były skutkiem działalności dwójki konfidentów gestapo, którzy przeniknęli w szeregi polskiego podziemia: Stanisława Dembowicza ps. „Radom” i Mieczysława Mólki-Choynowskiego ps. „Mietek”. Obydwaj wyrokiem sądu polskiego państwa podziemnego zostali skazani na śmierć. Egzekucji dokonano w roku 1943.

Alojzy Banaś

POSTACIE

Alojzy Banaś

Alojzy Banaś

Maksymilian Niezgoda

Maksymilian Niezgoda

Bronisławą Kubisty

Bronisława Kubisty

Jadwiga Dylik

Jadwiga Dylik

Jan Jakuczek

Jan Jakuczek

Jan Barcik

Marian Feliks

RELACJE

MIEJSCA UPAMIĘTNIEŃ

Ciała osób rozstrzelanych 25 stycznia 1943 roku zostały spalone w krematorium w KL Auschwitz, nie ma zatem mogił tych żołnierzy ZWZ/AK. Zostali jednak w różny sposób i w różnych miejscach upamiętnieni m.in. na cmentarzu parafialnym w Oświęcimiu oraz na tablicach pamiątkowych na ścianie kościoła pw. Wniebowzięcia Maryi Panny w Oświęcimiu.

Na cmentarzu imiona i nazwiska bohaterów znajdziemy na płycie pamiątkowej w lapidarium za kaplicą cmentarną. Są również wymienieni na tablicach przy grobach rodzin Kubistych, Jakuczków i Niezgodów. Imiona i nazwiska oświęcimian ofiar KL Auschwitz znalazły się także na pamiątkowych tablicach na ścianie wspomnianej wcześniej świątyni. Błędnie zostało podane tam imię Jana Jakuczka. Jest wymieniony jako Józef.

Fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej oraz archiwów prywatnych rodzin Banasiów, Dylików, Niezgodów, Kubistych, Jakuczków.