Był to rok dla wszystkich bardzo trudny. Ograniczenia i związane z tym problemy w funkcjonowaniu dotknęły także instytucje kultury. Pandemia COVID- 19 wstrzymała wiele ciekawych inicjatyw lub wymusiła ich realizację w innej formie. Mimo tych trudności zespół Muzeum Pamięci ma się czym pochwalić. Zapraszamy na przegląd najważniejszych wydarzeń.
Modernizacja budynku tzw. Lagerhausu
Nieprzypadkowo zaczynamy od tematów związanych z inwestycją. Rok 2020 przejdzie do historii z wielu względów. Dla nas istotnym powodem do jego szczególnego zapamiętania będzie ogłoszenie przetargu na modernizację budynku tzw. Lagerhausu przy ulicy Kolbego w Oświęcimiu – przyszłą siedzibę Muzeum Pamięci i podpisanie umowy na przeprowadzenie robót budowlanych.
Aktualność:
Podpisanie umów i nowy etap w historii Muzeum Pamięci
Jednocześnie cały czas kontynuowane były prace nad scenariuszem wystawy stałej. Na koniec roku scenariusz był gotowy i zaakceptowany do realizacji. Prace budowlane trwają i przebiegają zgodnie z planem. Przypomnijmy, że otwarcie Muzeum Pamięci planowane jest na początek 2022 roku.
Wzbogacone zbiory
Na przestrzeni minionych 12 miesięcy znacznie zostały wzbogacone zbiory Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. W styczniu trafiły do nich cenne fotografie, dokumenty i przedmioty codziennego użytku związane z legendą pomocowości – mieszkanką Przecieszyna Heleną Płotnicką.
Pamiątki po bohaterskiej mieszkance Przecieszyna w Muzeum Pamięci
Kilka miesięcy później, w lipcu, nasza kolekcja powiększyła się o kolejne, niezwykle cenne artefakty. Wtedy to Muzeum Pamięci podpisało umowy na przekazanie dokumentów i pamiątek po odważnej farmaceutce z Brzeszcz – Marii Bobrzeckiej.
oraz cichociemnym, bohaterze wojennym – Piotrze Szewczyku urodzonym w Babicach.
To najbardziej wartościowe, ale nie jedyne eksponaty pozyskane w 2020 roku. Wiele z nich można będzie zobaczyć na przygotowywanej obecnie ekspozycji stałej i na późniejszych wystawach czasowych.
Współpraca z innymi placówkami
Mimo ograniczeń związanych z pandemią pracownicy Muzeum Pamięci nawiązywali lub rozszerzali kontakty z okolicznymi ośrodkami i instytucjami kultury. Na krótko przed wprowadzeniem obostrzeń odwiedzili Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II w Wadowicach, gdzie mieli okazję nie tylko zwiedzić wystawę, ale także poznać wewnętrzną strukturę muzeum. W Chełmku byli w Domu Pamięci Baty. To spotkanie zapoczątkowało bardzo dobrą współpracę z Miejskim Ośrodkiem Kultury, Sportu i Rekreacji w Chełmku. Bliskie kontakty zostały także nawiązane z Gminną Biblioteką Publiczną w Przeciszowie, Towarzystwem Miłośników Ziemi Zatorskiej, Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach, Gminnym Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Osieku oraz z Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
W gronie instytucji, z którymi ta bardzo dobra współpraca trwa już od dłuższego czasu są m.in. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau czy Centrum Żydowskie w Oświęcimiu.
Dziękujemy.
Projekty internetowe
Wprowadzenie stanu pandemii i związane z tym obostrzenia zrodziły konieczność przeniesienia do sieci wielu działań prowadzonych wcześniej w realnej rzeczywistości. W tym miejscu warto wspomnieć o dwóch bardzo ważnych projektach. Pierwszy z nich to aplikacja multimedialna „Miejsca Pamięci” stworzona w oparciu o książkę dr. Andrzeja Strzeleckiego „Topografia Pamięci. Miejsca pamięci o ofiarach Auschwitz i bohaterach ruchu oporu w latach 1939-1945 znajdujące się na Ziemi Oświęcimskiej”. Nad wzbogaceniem jej zawartości, podobnie jak rok temu, pracowali uczniowie szkół ponadpodstawowych z powiatu oświęcimskiego. Dzięki temu w aplikacji znalazły się multimedia.
Drugi to portal edukacyjny oficjalnie uruchomiony w grudniu a dostępny pod adresem: https://edukacja.muzeumpamieci.pl
Trwające kilka miesięcy prace zaowocowały serwisem kierowanym do bardzo szerokiego grona odbiorców: dzieci, młodzieży i dorosłych. Zróżnicowane formy prezentacji historii związanych z ziemią oświęcimską z pewnością znajdą wielu odbiorców wśród licznego grona miłośników historii. Poszczególne działy portalu będą w przyszłości wzbogacane o nowe, interesujące treści w tym także o niezwykłe historie miejscowych rodzin.
Spotkania i konferencje
Spotkania z historią to jedna z form popularyzacji przez Muzeum Pamięci lokalnych dziejów i ich bohaterów wśród mieszkańców ziemi oświęcimskiej.
Na wydarzenie pn. „Pamięć wszystko obejmie – losy brzeszczan podczas II wojny światowej” w lutym do sali OSP w Brzeszczach przyszło ponad 170 osób.
Lista mieszkańców Brzeszcz pomagających więźniom KL Auschwitz jest długa
Pandemia nie pozwoliła na realizację kolejnych takich przedsięwzięć. Z tej przyczyny nie doszła także do skutku konferencja popularnonaukowa pn. „Pomoc miała twarz kobiety”, planowana na marzec i poświęcona zaangażowaniu mieszkanek ziemi oświęcimskiej w pomoc niesioną więźniom KL Auschwitz. Przedsięwzięcie realizowane wspólnie z Międzynarodowym Centrum Edukacji o Auschwitz i Holocauście w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau zostało przeniesione na kolejny rok.
Po kilku tygodniach przygotowań Muzeum Pamięci, wspólnie z Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UP w Krakowie, zrealizowało swoją pierwszą konferencję online. Temat: „Pamięć i postpamięć – rodziny sybirackie na ziemi oświęcimskiej. W 80. rocznicę masowych wywózek do ZSRS”. W trakcie spotkania w przestrzeni wirtualnej prelegenci zabrali uczestników w trwającą prawie trzy godziny podróż w czasie. Warto podkreślić, że konferencja była tłumaczona na żywo na język migowy. Jej zredagowany zapis jest także dostępny dla wszystkich zainteresowanych.
Relacje, konkursy, projekty
Mimo utrudnień wynikających z ograniczeń związanych z pandemią, pracownicy Muzeum Pamięci kontynuowali w 2020 roku proces zapisu spotkań ze świadkami historii i ich bliskimi. Wśród wielu relacji znalazła się m. in. zarejestrowana w kościele św. Maksymiliana Męczennika w Oświęcimiu opowieść Beaty Laskowskiej o jej dziadku Franciszku Ptaszniku, który wyniósł relikwie św. Maksymiliana z KL Auschwitz.
W obszarze działań edukacyjnych naszego Muzeum znalazły się także różnorodne konkursy kierowane głównie do dzieci i młodzieży. Ich celem było przede wszystkim uaktywnienie młodych odbiorców i poszerzenie wiedzy o lokalnej historii.
W czerwcu do działania w plenerze zostali zaproszeni uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. Zdjęcia z konkursu fotograficznego „Miejsca Pamięci – historia moją inspiracją” znalazły się w aplikacji multimedialnej „Miejsca Pamięci”.
Kolejne inicjatywy to literacko-plastyczny konkurs historyczny „Ścieżki pamięci” prowadzony we współpracy z Młodzieżowym Domem Kultury w Oświęcimiu oraz „List do św. Mikołaja” – kierowane nie tylko do najmłodszych.
Wśród zrealizowanych przez Muzeum Pamięci w 2020 roku projektów warte zauważenia są zrealizowane w Oświęcimiu pionierskie badania dendrologiczne. Ich celem było uzyskanie odpowiedzi na pytanie: czy oprócz bloków zbudowanych w mieście podczas II wojny światowej przez IG Farben na potrzeby pracowników tej fabryki, po Niemcach zostały także drzewa?
Muzeum Pamięci przeprowadziło w Oświęcimiu pionierskie badania dendrologiczne
Innym ważnym przedsięwzięciem była prowadzona pod koniec roku i kontynuowana w roku 2021 akcja zbierania współczesnych zdjęć mieszkańców ziemi oświęcimskiej. Po jej zakończeniu powstanie zbiorowy portret osób, którym bliska jest idea pomocowości: https://www.muzeumpamieci.pl/naszportret/
Wśród ciekawych wydarzeń było także wydanie, po raz drugi, kalendarza z fotografiami z ubiegłego wieku – niepublikowanymi w większości do tej pory, a pochodzącymi ze zbiorów własnych oraz przekazanych do zasobów MPMZO przez mieszkańców ziemi oświęcimskiej.
Pracownicy Muzeum Pamięci, którym bliska jest idea pomocy i wsparcia potrzebujących, aktywnie włączają się w różne przedsięwzięcia o takim charakterze. Jednym z nich była realizacja filmu na potrzeby akcji #gaszynchallenge.
Innym akcja rozwożenia chryzantem przekazanych przez Małopolską Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oddział w Oświęcimiu i ozdabiania nimi grobów ludzi pomagających podczas wojny więźniom KL Auschwitz oraz miejsc pamięci na naszym terenie.
Przed Muzeum Pamięci kolejny, bardzo ważny w historii rok. Rok kończenia inwestycji, przygotowania ekspozycji stałej, przygotowań do przeprowadzki do nowej siedziby i oczekiwania na zwiedzających.
Dziękujemy bardzo wszystkim naszym przyjaciołom i sympatykom za wsparcie i energię do dalszych działań. Dziękujemy także przedstawicielom mediów – lokalnych, wojewódzkich i ogólnopolskich – za współpracę i przekazywanie aktualnych i rzetelnych informacji na temat działalności Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej.
Wszystkim życzymy dużo zdrowia i wszelkiej pomyślności w Nowym Roku 2021.
